Қазақстанда IT жобалар қалай жүзеге асырылып жатыр
Қазақстанда ақпараттық технологиялар (IT) саласы соңғы жылдары қарқынды дамып, экономиканың маңызды секторына айналды. Мемлекет цифрландыруды дамыту және инновациялық экожүйені құру мақсатында бірқатар бағдарламалар мен жобаларды іске асыруда.
Мәселен, 2018 жылы қабылданған «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы еліміздің цифрлық инфрақұрылымын жетілдіру, халықтың цифрлық сауаттылығын арттыру және инновациялық экожүйе құруға бағытталған. Бағдарлама аясында мемлекеттік қызметтерді цифрландыру, электрондық коммерцияны дамыту және IT стартаптарды қолдау шаралары жүзеге асырылуда. Сондай-ақ, Egov.kz порталының арқасында мемлекеттік қызметтердің 90%-ы цифрландырылып, 2023 жылы бұл жүйе арқылы 100 миллионнан астам қызмет көрсетілген. Мұның бәрі IT жобаларының тиімділігін көрсетеді.
Astana Hub — Қазақстандағы ең ірі IT стартаптар технопаркі және инкубатор. Нұр-Сұлтан қаласында орналасқан бұл технопарк стартаптарға кеңсе, консультация, оқыту және қаржылық қолдау ұсынады. Astana Hub резиденттері салықтық жеңілдіктерге ие болып, өз жобаларын дамытуға мүмкіндік алады.
Сондай-ақ Қазақстанда жастардың IT саласына деген қызығушылығы артып келеді. Мысалы, 2023-2024 оқу жылында IT мамандықтарына 12 587 грант бөлінді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 15%-ға артық. Қазақстанда жалпы 38 000-нан астам студент IT саласы бойынша білім алуда.
Қазақстандық IT жобалар тек ел ішінде ғана емес, халықаралық деңгейде де мойындалуда. 2024 жылы қазақстандық финтех стартаптар әлемдік нарықтан 15 миллион АҚШ долларынан астам инвестиция тартты. Электрондық коммерция саласындағы отандық IT жобалар нарықтың 40%-ын қамтыды; білім беру технологиялары бойынша платформалар 1,5 миллионнан астам пайдаланушыға қызмет көрсетті.
Қазақстанда IT стартаптарының дамуын ынталандыру үшін салықтық жеңілдіктер мен субсидиялар қарастырылған. Мысалы, Astana Hub сияқты технопарктердің резиденттері салықтық жеңілдіктер мен арнайы бағдарламаларға қатысу арқылы өз жобаларын жүзеге асыра алады.
Қазақстанда ақпараттық технологиялар (IT) саласын дамыту мақсатында мемлекет түрлі бағдарламалар мен жобаларды жүзеге асыруда. Осы бағытта Astana Hub технопаркі маңызды рөл атқарып, жастарға IT саласында білім алуға мүмкіндік беретін жобаларды іске асыруда. Солардың бірі-Ayel жобасы әйелдерге арналған IT білім беру бағдарламасы болып табылады. Бұл жоба аясында әйелдерге тегін IT курстары ұсынылып, оларды бағдарламалау, веб-дизайн, деректерді талдау және басқа да IT саласындағы дағдыларға үйретеді. Жоба мақсаты — әйелдердің цифрлық сауаттылығын арттыру және оларды IT саласында жұмысқа орналастыруға көмектесу. Бұл мүмкіндік әсіресе IT саласында білім алуға ниетті, бірақ қаржылық мүмкіндіктері шектеулі әйелдер үшін маңызды. Курстар онлайн және офлайн форматтарда өткізіліп, қатысушыларға ыңғайлы уақытта білім алуға мүмкіндік берді.
Ayel жобасы аясында көптеген әйелдер IT саласында білім алып, өздерінің кәсіби дағдыларын жетілдірді. Жоба қатысушыларының көпшілігі оқу аяқталғаннан кейін IT компанияларында жұмысқа орналасып, өз мансаптарын бастады. Бұл жоба Қазақстандағы әйелдердің IT саласына қосқан үлесін арттыруға және цифрлық теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған маңызды қадам болып табылады.
Қазақстан цифрлық трансформация бойынша Орталық Азия елдері арасында көш бастап тұр. Инновациялық идеялар мен стартаптардың арқасында IT саласы елдің экономикалық өсуінің басты қозғаушы күшіне айналуда. Мемлекеттің қолдауы және жастардың жаңа мүмкіндіктерге ұмтылысы Қазақстанның IT нарығындағы орнын нығайтып, оны әлемдік деңгейге шығаруына ықпал етуде.
Нурсултан Уткелбаев,
Чикаго-Кент Заң колледжінің студенті
Фото: e-cis.info
