Архивші-құжаттанушы мамандарды даярлау — заман талабы

Республикадағы ең озық университет, білімнің қара шаңырағы, 90 жылдық тарихы бар әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті бүгінгі таңда әлемнің ең үздік 200 университетінің қатарына кірді және жаһандық рейтингте 163 орынды иеленді.

Республикада архивист-құжаттанушы  мамандарды даярлауда әл-Фараби атындағы ҚазҰУ бірегей оқу орны болып табылады.  2010 жылдан бастап «Архивтану, құжаттану  және  құжаттамалық қамтамасыз ету» (бакалавриат, магистратура) білім беру бағдарламалар бойынша мамандықтар даярлануда, ал, 2019 жылдан  осы мамандықтың докторантурасы ашылды. Соңғы жылдары цифрландыруға байланысты болып жатқан архив және құжаттаманы басқару саласындағы өзгерістер білім беру бағдарламаларында көрініс табуда.  2019 жылдан бастап  магистратура бөлімінде жұмысберушілермен бірлесе отырып  «IT Архивтану және құжаттану», 2021 жылдан бастап бакалавриатта  «Сандық архивтану және құжаттану» оқу бағдарламалары іске қосылды.

Осы бағытта мамандарды даярлауда университетте дуалды білім беру жүйесі жолға қойылған. Білімалушылар дәріс және практикалық сабақтарын ҚР Президент Архиві базасында өтеді. Университет және ҚР Президент архивімен әлеуметтік серіктестік туралы  келісім-шарт жасалынды. 2019 жылы ҚР Президент архивінің базасында «Архив ісі және құжаттану» оқу-өнідірістік кафедрасы ашылды. Өндірістің базасында осындай кафедраның ашылуы болашақта студенттер,  магистранттар мен докторанттардың теориялық білімдерін  іс жүзінде практикамен ұштастыруымен қатар  үлкен оқу – әдістемелік орталығына айналатыны сөзсіз. Студенттер мен магистранттар өндірістік, диплом алды және ғылыми-зерттеу тәжірибелерін архив мекемелерімен қатар,  мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың (банктер, компаниялар) базасында өтеді. Аталған мекемелермен келісім-шарт жасалды.

Университеттің халықаралық байланыстар жүйесінде студенттер мен магистранттарға арналған академиялық ұтқырлықтың маңызы зор. Бүгінгі күні мамандық бойынша студенттер мен магистранттар Польшадағы Мария Кюри-Склодовская  атындағы  университетінде, Италиядағы Ла Сапиенца, Ка-Фоскари университеттерінде, Ресей мемлекеттік гуманитардық университеттінде  академиялық ұтқырлық шеңберінде оқиды. Сондай-ақ, қазіргі уақытта Ресей мемлекеттік гуманитарлық  университетімен  (РМГУ) ««Басқармаларда және архивтердегі электронды құжаттармен жұмыс істеудің теориясы мен тәжірибесі»  қос дипломдық оқу бағдарламасы магистратурада іске қосылуда.

Жыл сайын жас архившілердің Жазғы мектебі ҚазҰУ, ҚР Президенті Архиві және Ресей мемлекеттік гуманитарлық университетінің ұйымдастыруымен өткізіледі. Жазғы мектеп жұмысына  архив  және құжаттану салаларындағы шетелдік спикерлер (АҚШ, Польша, Ресей және т.б.) дәріс оқиды. Жазғы мектепті табысты аяқтаған қатысушылар өз саласындағы білімі мен тәжірибесін  алмасып қана қоймай, кәсіби  қабілеттерін де дамытуға мүмкіндік алады, соңында халықаралық сертификат беріледі. Мұның өзі жастардың мамандыққа деген қызығушылықтарын арттыра түседі.

«Архивтану, құжаттану және құжаттамалық қамтамасыз ету», «Сандық архивтану және құжаттану», «IT архивтану және құжаттану» мамандықтарының түлектері архив мекемелерінде, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың басқаруды құжаттамамен қамтамасыз ету бөлімдерінде (әкімшілік, банктер, халықаралық компаниялар, халыққа қызмет көрсету орталықтары, ақпараттық агенттіліктер және т.б.),  колледждерде оқытушы,   архивист, офис-менеджер, құжаттанушы, сарапшы, іс-жүргізуші  болып жұмыс істей алады.

Жақында мектеп бітіруші жас түлектердің  сапалы білім беретін жоғарғы оқу орнын таңдаудың уақыты да келіп жетті. Мамандықты дұрыс таңдау адам өміріндегі ең маңызды іс. Егеменді еліміздің дамуына өз білімімен және біліктілігімен үлес қосам деген әрбір жас түлекті республикадағы ең алдыңғы қатарлы университет, қасиетті қара шаңырақта – ҚазҰУ-да білім алуға шақырамыз.

«Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлау бағыттарының сыныптауышы» бойынша аталған мамандықтар төмендегі білім беру бағдарламаларының тобына кіреді (бейіндік пәндер мектеп түлектері үшін: қазақ/орыс тілі; қазақ/орыс әдебиеті):

Бакалавриат

6B03 Әлеуметтік ғылымдар, журналистика және ақпарат

6B032 Журналистика және ақпарат

В043 Кітапхана ісі, ақпаратты өңдеу және архив ісі

«6В03204 -Архивтану, құжаттану  және  құжаттамалық қамтамасыз ету»

«6В03208-Сандық архивтану және құжаттану».

Магистратура

7M03 Әлеуметтік ғылымдар, журналистика және ақпарат

7M032 Журналистика және ақпарат

М069 Кітапхана ісі, ақпаратты өңдеу және архив ісі

«7М03205 -Архивтану, құжаттану  және  құжаттамалық қамтамасыз ету»

«7М03207- IT Архивтану және құжаттану»

«7М03208- «Архивтану және құжаттаманы басқаруды қамтамасыз ету»/«Басқармаларда және архивтердегі электронды құжаттармен жұмыс істеудің теориясы мен тәжірибесі»  қосдиплом бағдарламасы

Докторантура

8D03 Әлеуметтік ғылымдар, журналистика және ақпарат

8D032 Журналистика және ақпарат

D069 Кітапхана ісі, ақпаратты өңдеу және архив ісі

«8D03205 -Архивтану, құжаттану  және  құжаттамалық қамтамасыз ету»

Н. Алпысбаева,

әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарих факультетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты,

М. Ходжабай,

әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарих факультетінің оқытушысы